Vaak sta je als vrouw na een miskraam alleen in je verdriet.
Je hebt naar nieuw leven verlangd en het ontvangen en gedragen. Het plotseling en voortijdig afbreken van dit grootse natuurlijke creatieproces laat een pijnlijke, verdrietige leegte in je baarmoeder en in je ziel achter. Je partner en/ of je omgeving kunnen niet werkelijk delen in de fysieke en emotionele veranderingen die jij hebt doorgemaakt. Mogelijk heeft het vruchtje niet op een natuurlijke manier je lichaam kunnen verlaten of duurde het lang voordat de baarmoeder helemaal schoon was en heeft dat extra stress en verdriet opgeleverd.
Je gaat aan jezelf twijfelen. Heb ik alles wel goed gedaan? Had ik wellicht iets wel of niet moeten doen of iets juist moeten laten? Een gevoel van schuld en schaamte bekruipt je. ‘Er is iets mis met mij’, ‘Het is vast mijn schuld’, ‘Waarom overkomt dit mij?’ zijn zinnetjes die je niet loslaten. Je verliest wellicht vertrouwen in je lichaam. Dat maakt onzeker en angstig. Je raakt een deel van je onbevangenheid kwijt en in het ergste geval hoop.
Waarom plek en ering zo belangrijk zijn
De noodzaak van ering en het plek geven van ongeboren en doodgeboren energie, de kracht van rituelen én van een getuige bij zo’n proces werd mij voor het eerst duidelijk toen mijn moeder vele jaren na de doodgeboorte van mijn broertje het volgende verhaal met mij deelde.
Ik ben de oudste uit een gezin van tien kinderen, waarvan er uiteindelijk vier geboren en drie nog in leven zijn. Mijn moeder (en natuurlijk ook mijn vader) heeft na mijn geboorte het bijna ondraaglijke verdriet te verwerken gehad van zes opeenvolgende miskramen en een doodgeboren kindje: een jongetje wat na vijf maanden – geheel onverwachts – levenloos op de WC geboren is. Nota bene tijdens een familievakantie in Engeland. Op verzoek van de gynaecoloog moesten mijn ouders hun zoontje in krantenpapier gewikkeld in de vriezer leggen om ervoor te zorgen dat er in Nederland nog een autopsie plaats kon vinden. In die tijd was het gebruikelijk dat de overgebleven resten daarna weggegooid werden. Kortom, er was geen begrafenis of crematie geweest, of enig ander ritueel.
Mijn moeder heeft dit trauma daardoor nooit echt goed kunnen verwerken. Dat gebeurde pas vijftien jaar later toen ze een tekening van het jongetje maakte, een lege schoenendoos en een schep pakte en samen met mijn vader naar de plaatselijke begraafplaats toog. Ze wilde alsnog een begrafenis, het jongetje fysiek een plek geven zodat het in haar hart ook rustig kon worden. Eenmaal aangekomen begonnen ze de aarde weg te scheppen op een door hen gekozen plekje tussen de graven. Tot het moment dat de tuinman, tevens beheerder van de begraafplaats, geschrokken en gealarmeerd op hen af kwam lopen met grote passen. ‘Mevrouw, meneer, wat bent u hier aan het doen?!’ Mijn moeder bleef heel kalm en zei:’ Wij komen ons kindje begraven’. De man begreep er niets van. ‘U kunt hier niet zomaar gaan graven!’ Weer herhaalde mijn moeder rustig haar woorden: ‘Wij komen ons kindje begraven’. ‘Maar hoe bedoelt u dan mevrouw?’, zei de nu enigszins geïrriteerde beheerder. Mijn moeder opende de schoenendoos en liet de tekening van het doodgeboren jongetje zien. ‘Kijk, dit is ons zoontje dat vijftien jaar geleden doodgeboren is en nooit een plek heeft gekregen.’ De man werd stil, deed een stap achteruit en maakte het gebaar waarbij hij zijn handen ergens vanaf trok en zei: ‘mevrouw, meneer, ik zie het, gaat u gang.’ In zijn ogen was een diepe compassie en respect en hij maakte een knikje met zijn hoofd terwijl hij achteruit de begraafplaats verliet om mijn ouders alle ruimte te geven voor hun ritueel.
Mijn moeder vertelde dat de aanwezigheid van deze man voor haar al het verschil had gemaakt. ‘Hij was de getuige, waardoor de begrafenis realiteit werd. Er was iemand nodig buiten ons twee die dit proces zag en ering gaf om het in de werkelijkheid te ankeren. Hij was er niet voor niets.’
Mijn miskraam
Nadat ik mijn partner ontmoette in 2018 en we elkaar een half jaar hadden leren kennen wilden we heel graag een kindje. Ik was inmiddels 42. Mede dankzij onze gezonde levensstijl en de bewuste keuzes die we hieromtrent maakten (geen alcohol, koffie etc) werden we snel zwanger op de natuurlijke manier.
Ik had een hele fijne, onbezorgde zwangerschap zonder veel kwalen tot en met de elfde week. Toen begon ik licht te bloeden. Dit resulteerde uiteindelijk in een miskraam. Dat was een grote schok, het kwam heel onverwachts. De eerste echo die ik had was tijdens de miskraam en mijn hart brak. Het was een vrijdagmiddag, diezelfde avond kwam de hele vrucht er uit. Het bleek al weken levenloos in mijn lichaam te zijn, daar had ik – gelukkig – niets van gemerkt. Wel dacht ik vaak: ik voel me eigenlijk zo goed, ben ik wel echt zwanger? Dus onbewust heb ik toch geweten dat er iets niet klopte.
Dat weekend hebben mijn partner en ik intens gerouwd. Al het verdriet mocht er helemaal zijn en we hielden elkaar stevig vast. Omdat ik zo goed weet vanuit mijn eigen ervaring en die van mijn ouders hoe belangrijk het is om een kindje een plek te geven in het systeem hebben mijn partner en ik op mijn initiatief een heel mooi ritueel gedaan. Hierin hebben we het zieltje geeerd, bedankt en – letterlijk ook – een plek gegeven. Ik voelde zo’n diepe dankbaarheid en nederigheid voor het wonder van leven en de schepping. En wat ik ook heel duidelijk voelde: het is niet mijn schuld. Ik had niets anders kunnen of hoeven doen. Dit lag buiten mijn macht. Dat gaf een heel groot gevoel van opluchting. Er viel als het ware een last van me af. Onbewust had ik angst gevoeld voor een miskraam omdat mijn moeder zes miskramen en een doodgeboren kindje had gehad. Nu ik zelf zo bewust en in een laat stadium een miskraam had ervaren voelde het alsof haar lot en mijn lot losgekoppeld waren. Ik had mijn eigen lot, mijn eigen miskraam en dat had niets met mijn moeder te maken. Dit was zo’n bevrijding voor me. Ik wist en voelde: dit is ‘des vrouws’, dit is een universeel verdriet. Ik voelde me daarom heel diep verbonden met mijn moeder en met alle vrouwen in de wereld die dit ook hebben meegemaakt.
Vele vrouwen zijn je voorgegaan
Dat was een hele bijzondere ervaring en heel erg troostrijk. Te weten dat je niet alleen bent in dit verdriet. Dat vele vrouwen je zijn voorgegaan. We hadden het nieuws van onze zwangerschap al met best veel mensen gedeeld dus het was pijnlijk om het verdrietige bericht te brengen. Toch bleek dat ook heel helend want ik kreeg opeens van alle kanten verhalen over miskramen: van tantes, vriendinnen en andere moeders van wie ik het niet wist of had verwacht. Uit onderzoek blijkt ook dat bijna iedere vrouw in haar leven één of meerdere miskramen krijgt, of ze zich daar nu bewust van is of niet.
Gelukkig raakte ik binnen 2 maanden weer zwanger. Vanwege uiteraard een fysieke component en geluksfactor, maar voor mijn gevoel ook omdat ik de eerdere zwangerschap en de miskraam energetisch echt een plek had gegeven. Daardoor was ik in overgave en stond ik open om weer te ontvangen. Onze dochter Alma mochten we na een voldragen zwangerschap tot onze grote vreugde en dankbaarheid in juli 2019 in onze armen sluiten.
Wees welkom
Mocht je voelen dat jouw/ jullie miskraam nog veel verdriet geeft, de ervaring je tegenhoudt in het weer vertrouwen op je lichaam en het leven of het kindje nog niet echt een plek heeft gekregen, wees welkom voor een (baar)moederzielsessie.